Doptone (เครื่องฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์) จำเป็นหรือไม่?

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในทุกวันนี้ ทำให้มีเครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ทันสมัย เพิ่มขึ้นทุกวัน
อุปกรณ์บางอย่าง หากนำมาใช้โดยที่ไม่ได้มีความชำนาญ บางครั้งก็เป็นผลเสียมากกว่าผลดี .. เครื่องฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ (Doptone) ก็เช่นกัน
.
ข้อเท็จจริง คือ
《 ในอายุครรภ์ที่น้อยกว่า 20 สัปดาห์ 》
การฟังเสียงหัวใจทารกด้วยเครื่อง doptone ทำได้ยากมาก .. แม้แต่บุคลากรทางการแพทย์ ยังหาตำแหน่งไม่ค่อยเจอ

เสียงที่ได้ยินจากเครื่อง ส่วนใหญ่ คือเสียงของเส้นเลือดที่มาเลี้ยงมดลูก (ไม่ใช่เสียงหัวใจทารก)

การประเมินการเต้นของหัวใจทารก ในอายุครรภ์น้อยๆ #จำเป็นต้องใช้การอัลตร้าซาวด์**
.
《 ในอายุครรภ์ที่ 20 – 28 สัปดาห์ 》
ตำแหน่งของทารก ไม่ได้อยู่ที่เดียวเสมอไป เพราะเด็กมีการดิ้นเปลี่ยนท่าได้ตลอดเวลา

ถ้าเริ่มรู้สึกลูกดิ้น #การสังเกตการดิ้นของทารก คือ สิ่งที่บ่งบอกถึงสุขภาพทารกในครรภ์ได้ดีที่สุด**

การหาตำแหน่งหัวใจไม่พบ เป็นปัจจัยหลักที่ทำให้ฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ไม่ได้ และ การหาตำแหน่งจะง่ายขึ้น ถ้ามีความชำนาญในการคลำท่าของทารกค่ะ
.
《 ในอายุครรภ์ตั้งแต่ 28 สัปดาห์ 》
สิ่งที่บอกถึงสุขภาพทารกในครรภ์ได้ดีที่สุด คือ การดิ้นของเด็ก**

การที่เด็กดิ้นน้อยกว่าเกณฑ์ หรือ เด็กไม่ดิ้น แต่ยังมีเสียงหัวใจเต้น #ไม่ได้บอกว่าเด็กยังปลอดภัย

เสียงการเต้นของหัวใจทารก กับเสียงของเส้นเลือดสายสะดือ แยกจากกันได้ยาก (หากไม่มีความชำนาญ) .. บ่อยครั้ง เสียงที่ได้ยินจากเครื่อง มักจะเป็นเสียงของเส้นเลือดสายสะดือ หรือเส้นเลือดที่มาเลี้ยงมดลูก
.
จากงานวิจัยทางการแพทย์ (ในต่างประเทศ) พบว่า
เครื่องฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ ทำให้ ..

1. เพิ่มการมารพ.บ่อยโดยไม่จำเป็น สาเหตุหลัก เกิดจากการหาตำแหน่งหัวใจทารกไม่ได้, กังวลว่าหัวใจลูกเต้นเร็วเกินไป เป็นต้น

2. เกิดอุบัติการณ์ ทารกเสียชีวิตในครรภ์ จากการที่มารพ.ช้าเกินไป เนื่องจากเข้าใจว่า หัวใจทารกยังเต้นปกติ (จริงๆแล้ว อัตราการเต้นอาจผิดปกติ หรือ เข้าใจว่าเสียงเส้นเลือดเป็นเสียงหัวใจทารก ก็เป็นได้)
.
ในความเห็นส่วนตัวของหมอ คิดว่า ..
▪ การมารพ.บ่อยโดยที่ไม่จำเป็น ไม่ใช่เรื่องน่ากังวล เพราะ ถ้าตรวจละเอียดแล้วทุกอย่างปกติดี .. คุณแม่และหมอก็สบายใจ
เพียงแต่ .. คุณแม่อาจจะ เสียเวลา, เสียค่าใช้จ่ายในการมาตรวจ หรืออาจต้องขาดงานโดยไม่จำเป็น เท่านั้นเองค่ะ

▪ แต่ .. สิ่งที่หมอกังวลมากกว่า คือ การมารพ.ช้าเกินไป เพราะมั่นใจว่าเด็กยังปลอดภัยดีต่างหาก ที่เป็นผลเสียอย่างแท้จริง
(ซึ่งจากประสบการณ์ หมอเคยเจอทั้งสองกรณีค่ะ)
.
อย่างไรก็ตาม ..
▪ การทำงานของเครื่อง doptone ไม่ได้มีผลเสียหรือเพิ่มความเสี่ยงด้านสุขภาพต่อทารกในครรภ์
▪ ในการตรวจครรภ์ หรือการประเมินทารกในครรภ์เบื้องต้น ทางการแพทย์เราก็ยังใช้เครื่อง doptone อยู่นะคะ
.
ดังนั้น ..
หากคุณแม่ท่านไหนมีเครื่อง doptone อยู่ที่บ้านแล้ว .. ก็ควรฝึกการใช้ และการแปลผลให้ชำนาญ เพื่อที่จะได้รับประโยชน์สูงสุดจากการใช้เครื่องค่ะ
(หมอไม่รับแปลผลจากคลิปเสียงนะคะ ต้องขออภัย)

และที่สำคัญ #การสังเกตลูกดิ้นคือสิ่งที่บ่งบอกสุขภาพของน้องได้ดีที่สุด ค่ะ
.